W dniu 3 czerwca 1999r. zginął w wypadku prof. Andrzej Kusy, kierownik Katedry Podstaw Elektroniki Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza. Wszyscy, którzy mieli kontakt z Profesorem wiedzą, że był pasjonatem nauki, zarażał i poruszał swoim entuzjazmem, wiedzą oraz nieustającą chęcią uczenia się. Pokazywał nam wszystkim, jak w niełatwych warunkach można prowadzić badania naukowe na wysokim poziomie, oraz że droga - mówiąc symbolicznie - do Uniwersytetu Purdue jest znacznie krótsza niż wielu sądzi. Był też wspaniałym ojcem, opiekunem i partnerem swoich dwóh córek i syna.
Andrzej Kusy urodził się 11 lipca 1942 r. w Sanoku. Pochodził z rodziny nauczycielskiej. Ojciec był wykładowcą w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie, prowadził zajęcia z wychowania technicznego. Matka była nauczycielką języka polskiego w szkole podstawowej.
Zarówno Szkołę Ćwiczeń przy Liceum Pedagogicznym (szkoła podstawowa), jak i Miejskie Licem Ogólnokształcące w Rzeszowie ukończył z bardzo dobrymi wynikami.
Był również uzdolniony muzycznie - równocześnie z naukę w liceum pobierał lekcje w Szkole Muzycznej w Rzeszowie w klasie akordeonu. Interesował się również sportem. Będąc uczniem liceum zajął VI miejsce podczas mistrzostw Polski w łyżwiarstwie szybkim. Jego zainteresowania sportowe w póżniejszym okresie zdominował tenis ziemny, którym pasjonował się do końca życia.
W 1966r. ukończył studia magisterskie na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej. Po studiach powraca w rodzinne strony, przyjmując asystenturę w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Rzeszowie (obecnie Politechnika Rzeszowska). Z uczelnią tą związał całe życie zawodowe osiągając w 1995r. stanowisko profesora zwyczajnego. Pełnił też w niej wiele funkcji: m.in. w latach 1984 - 87 był prodziekanem Wydziału Elektrycznego oraz między 1990 i 1993r - prorektorem.
Można jednak stwierdziić, że zawsze w centrum Jego zainteresowań znajdowały się zagadnienia naukowe. Mówiąc ogólnie, badania Andrzeja Kusego ogniskowały się wokół problemów przenoszenia ładunku w kompozytach warstw oporowych. Jego pierwsze prace z tej dziedziny dotyczyły metod otrzymywania warstw oporowych oraz poszukiwania fenomenologicznych związków między warunkami technologicznymi, własnościami strukturalnymi i parametrami użytkowymi. Z biegiem czasu wytrwałość w dążeniu do celu, otwartość na nowe idee, umiejętność podejmowania dyskusji naukowych pozwoliły Mu zostać ekspertem w dziedzinie zjawisk przeciekania (perkolacji), teorii szumów i szeregów czasowych, lokalizacji andersonowskiej, kwantowych przemian fazowych, czy zjawisk mezoskopowych. Rozumiał przy tym potrzebę harmonijnego łączenia prac teoretycznych, numerycznych i doświadczalnych.
Dziedzinie materiałów oporowych była poświęcona rozprawa doktorska wykonana pod kierunkiem doc. dr hab. inż. Michała Białko z Politechniki Gdańskiej "Struktura i własności rezystywnych warstw grubych na bazie palladu i srebra", której obrona odbyóła się w 1972r. Już wówczas Andrzeja Kusego nie zadowala przedstawienie osiągnięć naukowych jedynie w wydawnictwach i materiałach konferencji o zasięgu lokalnym. Poprzez opublikowanie w 1973r. otrzymanych wyników w cenionym czasopiśmie Thin Solid Films (Elsevier) realizuje praktycznie swoje przeświadczenie o potrzebie konfrontowania rezultatów badań z osiągnięciami światowymi. Otrzymane w latach 1973-1980 wyniki podsumowuje praca habilitacyjna "Struktura, mechanizm przewodnictwa oraz szumy 1/f rezystywnych warstw grubych", przedstawiona Radzie Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej.
Bez wątpienia, dla rozwoju naukowego Andrzeja Kusego duże znaczenie miały trzy półroczne pobyty za granicą. W latach 1975-76 odbył staż podoktorski w grupie R. W. Vesta na Uniwersytecie Purdue. W roku 1982 był na Politechnice w Eindhoven w grupie prof. F. N. Hooge'a, który - jak wiadomo - prowadził odkrywcze badania dotyczące szumu 1/f. Ostatni dłuższy pobyt za granicą odby w roku akad. 1996/97. Andrzej Kusy przebywał jako profesor - gość na Uniwersytecie Purdue na zaproszenie prof. S. Datty, wybitnego specjalisty w dziedzinie teorii materii skondensowanej, autora wpływowej monografii Electronic Transport in Mesoscopic Systems (Cambridge University Press, New York 1995).
Od 1982r. prof. Andrzej Kusy kierował Zakładem Podstaw Elektroniki Politechniki Rzeszowskiej. Celem Jego działań organizacyjnych było stworzenie wielodziedzinowego zespołu, który prowadziłby doświadczalne i teoretyczne badania zjawisk przenoszenia ładunku w materiałach kompozytowych. Szczególnie dużo uwagi zespół Andrzeja poświęca mieszaninom tlenku rutenu i szkła, które znajdują zastosowanie jako wysoce stabilne termicznie warstwy oporowe w temperaturach pokojowych oraz czułe bolometry i detektory w zakresie temperatur subkelwinowych. W skład zespołu wchodzą obecnie badacze o różnych specjalnościach: fizycy - teoretycy i doświadczalnicy, chemik technolog, informatyk. Wykonane pomiary niskotemperaturowe w połączeniu z zaawansowanymi symulacjami numerycznymi pozwoliły zespołowi na wykazanie, że niezwykłe własności badanej mieszaniny wynikają ze współistnienia klasycznych zjawisk przeciekania oraz kwantowej lokalizacji. Znaczenie otrzymanych wyników wiąże się także z faktem, że pozwalają one na ocenę w jakim stopniu fluktuacje rozkładu domieszek wpływają na zjawiska krytyczne wokół przemiany metal - izolator w półprzewodnikach domieszkowanych, które są intensywnie badane przez wiele laboratoriów na całym świecie.
Wnioski z przeprowadzonych badał Kusy przedstawiał podczas Marcowego Zjazdu Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego, który w 1999r. miał szczególnie uroczysty charakter ze względu na obchody stulecia Towarzystwa. Wiem, że referat wywołał znaczne zainteresowanie specjalistów z tej dziedziny. Andrzej odszedł od nas bez wątpienia u szczytu rozwoju sił twórczych i u progu osiągnięcia celu swoich wieloletnich badań naukowych. W przeddzień tragicznego wypadku pracował nad końcowm wersją artykułu, który zamierzał wysłać do Physical Review Letters, oraz referatem jaki miał wygłosić podczas międzynarodowej konferencji w Hamburgu.
Sądzę, że prof. Andrzej Kusy wiele wymagał od swoich współpracowników. Jego format naukowy, skuteczność w działaniu, aktywność intelektualna w pełni uzasadniały te wymagania. Wiem, że nikt nie może Go zastąpić. Ale jestem przekonany, że dla wszystkich, którzy Go poznali, pamięć o Nim będzie drogowskazem, pokazującym jak iść wytyczoną przez Niego drogą.
Tomasz Dietl